بازی بزرگ در کردستان سوریه: آیا آمریکا می‌تواند شکاف دمشق و کردها را پر کند؟

سرویس جهان- مسئله ادغام نیروهای کرد در ارتش دولت جدید سوریه در بن‌بست قرار گرفته، چندین مقام فعلی و پیشین آمریکا و مسئولان دولت دمشق در گفت‌وگو با نیوزویک از فشارهای تازه واشنگتن، تردیدهای کردها، و نقش روزافزون بازیگران منطقه‌ای سخن گفته‌اند؛ تحولاتی که مسیر همکاری امنیتی میان ایالات متحده و دولت احمد الشرع را وارد مرحله‌ای حساس کرده است.

به گزارش کردپرس، هم‌زمان با تلاش‌های دولت جدید سوریه برای تثبیت قدرت پس از سقوط بشار اسد، پرسش اصلی این است که آیا توافق ادغام SDF در ارتش ملی—که قرار بود نقطه پایان سال‌ها خودگردانی در شمال و شرق کشور باشد—به نتیجه خواهد رسید یا خیر. مقاماتی چون ویلیام روباک، جیمز جفری، ژنرال جوزف ووتل و مسئولان دولت دمشق در گفت‌وگو با نیوزویک تأکید کرده‌اند که این فرآیند با «موانع بزرگ سیاسی، نظامی و ایدئولوژیک» مواجه است و تنها با تغییر رویکرد آمریکا و «جدی‌تر شدن» کردها می‌تواند پیش برود. آنان هشدار می‌دهند که حمایت واشنگتن از توافق دمشق–SDF در حال افزایش است، اما همزمان شکاف‌هایی میان منافع آمریکا، ترکیه، اسرائیل و اداره خودگردان کردها بر سر آینده شمال‌شرق سوریه پابرجاست—شکاف‌هایی که می‌تواند سرنوشت این توافق را تعیین کند.

ویلیام روباک – مقام پیشین وزارت خارجه آمریکا

«این روند قرار است پیچیده باشد و ایجاد این رابطه جدید با حکومت دمشق، خود یک عامل پیچیدگی است. اما در بلندمدت، احتمالاً یک تحول درمانگر خواهد بود.»

«تا زمانی که نیروهای آمریکایی در شمال‌شرق حضور دارند و هیچ فشاری بر SDF وارد نمی‌شود تا با حکومت دمشق سازش کند، آنان حرکت چندانی نخواهند کرد. شاید در محاسباتشان هم به نفعشان نباشد و چندان اشتیاقی هم ندارند. اگر ایالات متحده با این رابطه با دمشق پیش برود، شاید فضایی ایجاد شود که SDF مجبور شود در مفروضاتش درباره سرعت روند گفت‌وگو تجدیدنظر کند و با جدیت بیشتری به سمت یک خروجی حرکت کند.»

«وضعیت کنونی که آن‌ها در شمال‌شرق هستند و عملاً آن را به‌صورت مستقل اداره می‌کنند اما می‌توانند برای یک چتر سیاسی و امنیتی به حضور آمریکا تکیه کنند، برای همیشه ادامه نخواهد داشت.»

«صادقانه بگویم از شدت عمل اسرائیل در یک سال گذشته شگفت‌زده شده‌ام… به‌وضوح محاسبات آنان با محاسبات ما همپوشانی ندارد و این موارد باید مانند دیگر شرکا و متحدان، از طریق گفتگو حل شود.»

جیمز جفری – نماینده پیشین ویژه آمریکا در امور سوریه

«ایالات متحده باید تلاش‌ها برای ادغام SDF در سوریه بزرگ‌تر را سرعت دهد؛ از جمله اجرای طرح‌هایی که هم‌اکنون میان دمشق و SDF توسعه یافته تا واحدهای کرد در سطح لشکر و تیپ به‌عنوان واحدهای منسجم وارد ارتش سوریه شوند.»

«دمشق در مقابل باید اختیارات حکمرانی و پلیسی محلی مشابه آنچه استان‌های عراق طبق قانون اساسی دارند، به استان‌های شمال‌شرق و دیگر نقاط کشور ارائه دهد.»

«اما خودمختاری گسترده‌ای مانند آنچه کردهای عراق دارند، غیرواقع‌بینانه است. نه دمشق و نه آنکارا آن را نمی‌پذیرند.»

«ترامپ باور دارد که برای ایجاد ثبات بلندمدت در برابر نیروهای بی‌ثبات‌کننده باید با مجموعه‌ای ناهمگون از شرکا همکاری کرد، با وجود گذشته‌شان یا مدل‌های حکمرانی‌شان: ترکیه، کشورهای خلیج، اردن و مصر، اسرائیل و اکنون سوریه تحت رهبری الشعار. این یک راهبرد هوشمندانه است.»

«ایالات متحده در حال بررسی این است که ناظران نظامی آمریکایی چگونه می‌توانند تنش میان قدس و دمشق را آرام کنند و به حملات مکرر اسرائیل پایان دهند.»

محمود تورون – مشاور اقتصادی و تجاری دولت سوریه

«دمشق امیدوار است واشنگتن موضع نظامی و رابطه خود با نیروهای سوریه دموکراتیک را به‌گونه‌ای بازتنظیم کند که به جای طولانی کردن تفرقه سیاسی، از ثبات ملی گسترده‌تر حمایت کند.»

«رویکرد هماهنگ—نه تقابلی—می‌تواند به حل بن‌بست سیاسی در شمال‌شرق کمک کند.»

«شرکت‌های آمریکایی ظرفیت فنی لازم برای احیای تولید نفت و گاز را دارند و نزدیکی نیروهای آمریکا می‌تواند یک چتر امنیتی برای حفاظت از کارگران و تأسیسات ایجاد کند… یک توافق رسمی با دولت سوریه نیز به این حضور مشروعیت می‌دهد و منافع اقتصادی دوطرفه ایجاد می‌کند.»

«چنین همکاری‌ای می‌تواند فرصت‌های اقتصادی قابل‌توجه ایجاد کند… و یک سناریوی برد-برد باشد.»

جوزف ووتل – فرمانده پیشین سنتکام

«دیدگاه‌های متفاوتی درباره خودمختاری سیاسی اداره خودگردان و SDF در برابر کنترل متمرکز وجود دارد… SDF می‌خواهد دستاوردهایش را تثبیت کند، نه اینکه آن‌ها را به دولت مرکزی واگذار کند. این یک مانع بزرگ است.»

«اختلافاتی بر سر شیوه‌های ادغام نظامی وجود دارد؛ اینکه آیا SDF واحدهای منسجم فعلی با فرماندهی موجود را حفظ خواهد کرد یا اینکه همه چیز تابع ساختار متمرکز دمشق خواهد شد.»

«تفاوت‌های ایدئولوژیک نیز مطرح است: رویکرد سکولار و مبتنی بر برابری جنسیتی SDF در برابر رویکرد اسلام‌گرایانه دولت.»

«ارتش آمریکا احتمالاً شراکت با SDF را ادامه خواهد داد، در حالی که همزمان رابطه با دولت دمشق را که اکنون عضو ائتلاف است، گسترش می‌دهد.»

«برای پیشبرد کار، شاید تمرکز بر مسائل تاکتیکی‌تر—مانند بازگرداندن جنگجویان و خانواده‌های داعش به کشورهایشان—بتواند اعتمادسازی اولیه ایجاد کند.»

در نهایت، آنچه از مجموعه مواضع مقام‌های آمریکایی، سوری و کرد برمی‌آید این است که ادغام SDF در ساختار جدید ارتش سوریه نه یک روند فوری، بلکه آزمونی طولانی برای میزان انعطاف‌پذیری همه طرف‌هاست. واشنگتن تلاش می‌کند میان حمایت دیرینه‌اش از نیروهای کرد و شراکت نوپایش با دولت دمشق تعادل برقرار کند؛ دمشق بر بازگشت کامل حاکمیت تأکید دارد؛ و SDF می‌کوشد بدون از دست دادن هویت و دستاوردهای خود وارد ساختار دولتی شود. اگرچه مسیر پر از موانع سیاسی، امنیتی و ایدئولوژیک است، اما کارشناسان می‌گویند تنها راه جلوگیری از بازگشت بی‌ثباتی، رسیدن به سازوکاری است که هم ادغام را ممکن کند و هم جایگاه کردها را در آینده سوریه تضمین؛ مسیری دشوار که موفقیت آن، تعیین‌کننده شکل‌گیری نظم سیاسی جدید در سوریه خواهد بود.

کد مطلب 2791655

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha